Harold Eugene Edgerton (1903 – 1990)
Harold Eugene Edgerton (Papa Flash) olarak da bilinmektedir Massachusetts Institute of Technology’de elektrik mühendisliği profesörüdür. Stroboskopu karanlık bir laboratuar aletinden ortak kullanılabilecek bir cihaza dönüştürmesiyle isim yapmıştır. Ayrıca sonar ve derin deniz fotoğrafçılığının gelişimi ile yakından ilgilenmiş, gemi enkazı ve hatta Loch Ness Canavarı arayışlarında Jacques Cousteau’ya yardım etmiştir.
Edgerton, 6 Nisan 1903’te Fremont, Nebraska’da doğdu. Babası avukat, gazeteci, yazar ve hatipti ve 1911’den 1915’e kadar Nebraska’da başsavcı yardımcısı olarak görev yaptı. Edgerton, Nebraska, Aurora’da büyüdü. Ayrıca bazı çocukluk yıllarını Washington, D.C. ve Lincoln, Nebraska’da geçirdi.
1925’te Nebraska-Lincoln Üniversitesi’nden elektrik mühendisliği alanında lisans derecesi aldı. Charles Stark Draper’a elektronik flaş kullanarak gündelik nesneleri fotoğraflamak için ilham verdi.
1936’da Kalibri kuşu uzmanı May Rogers Webster’ı ziyaret etti. Yardımıyla saniyede 60 kez kanat çırpıp geçen kuşların fotoğraflarını saniyenin binde biri oranında çekmenin mümkün olduğunu gösterebildi. National Geographic’te etrafından uçuşan kuşlar ile olan bir resim yayınlandı.
1937’de özellikle çoklu stüdyo elektronik flaş üniteleri ve stroboskopik ekipman kullanan fotoğrafçı Gjon Mili ile ömür boyu süren bir ilişki kurdu. Edgerton hızlı çekim fotoğrafçılığında kısa süreli elektronik flaş kullanarak multiflash tekniğinin öncüsü oldu. Bu sayede patlamanın farklı aşamalarında balon görüntülerini yakalama, bir merminin ya da bir farenin hareketini takip etmek mümkün hale geldi.
1934’te Kraliyet Fotoğraf Derneği, 1941’de Franklin Enstitüsü’nden Howard N. Potts Madalyası, 1968’de Amerika Birleşik Devletleri Optik Topluluğu tarafından David Richardson Madalyası ve Albert A. tarafından bronz madalya kazandı. 1969’da aynı Franklin Enstitüsü’nden Michelson Madalyası ve 1973’te Ulusal Bilim Madalyasına layık görüldü.
Dha sonra, endüstriyel müşterilere danışmanlık yapmak için Kenneth J. Germeshausen ile ortaklık yaptı. Ardından, Herbert Grier’de onlara katıldı. “Edgerton, Germeshausen ve Grier” adlı şirket ismi 1947’de EG&G olarak değiştirildi. EG&G, Atom Enerjisi Komisyonu için ana müteahhit oldu ve elliler ve altmışlar boyunca ABD için nükleer testlerin fotoğraflanmasında ve kaydedilmesinde büyük rol oynadı.
Edgerton’un çalışmaları Ekim 1987’deki National Geographic Dergisi’nde “Doc Edgerton: Zamanı hala ayakta tutan adam” başlığı ile yayınlandı.
Sanat Anlayışı
Sanat anlayışı, teknolojik buluşları estetik bir algıyla bütünleştiren eşsiz bir vizyona dayanır. Edgerton, özellikle yüksek hızlı fotoğrafçılık alanında yaptığı çalışmalarla tanınır. Gözle görülemeyecek kadar hızlı gerçekleşen olayları –bir kurşunun elmayı delmesi, sıçrayan bir su damlası ya da patlayan bir balon gibi anları– milisaniyelik zaman dilimlerinde görüntüleyerek görünmeyeni görünür kılmayı başardı. Bu çalışmalar yalnızca bilimsel veriler sunmakla kalmadı, aynı zamanda şaşırtıcı derecede estetik ve etkileyici imgeler ortaya koydu.
Edgerton’un kullandığı stroboskopik flaş, saniyenin milyonda biri kadar kısa süren ışık patlamaları üretmesini sağladı. Bu sayede fotoğraflarında hareketsiz görünen ancak aslında olağanüstü hızlı olaylar karelenebildi. Her fotoğrafı, hem bilimsel bir belge hem de görsel bir keşif niteliği taşır. Özellikle “Milk Drop Coronet” (Süt Damlası Tacı) adlı çalışması, hem bilimsel fotoğrafçılığın hem de modern görsel kültürün ikonik imgelerinden biri hâline gelmiştir.
Edgerton’un sanatsal yaklaşımında temel dürtü, doğanın işleyişini “gözle göremediğimiz anlarda” yakalama arzusudur. Gündelik olayların olağanüstü karmaşıklığını ve güzelliğini açığa çıkaran bu fotoğraflar, izleyiciyi hem hayranlık hem de merakla baş başa bırakır. Sanat ve bilimi, estetikle deneysel metodoloji arasında köprü kurarak birleştiren Edgerton, mühendislikten aldığı disiplini yaratıcı bir görsellik ile bütünleştirmiştir.
Harold Edgerton, görsel sanatlar tarihinde nadir rastlanan bir figürdür: bilimsel ilerlemeyi sadece işlevsel değil, aynı zamanda görsel olarak büyüleyici hâle getiren bir öncüdür. Onun çalışmaları, teknolojinin yalnızca bir araç değil, aynı zamanda bir estetik deneyim alanı olduğunu göstererek hem bilim dünyasına hem de sanat tarihine kalıcı katkılarda bulunmuştur.
