Cihat Burak (1915 – 1994)
Türk ressam Cihat Burak 1915’te İstanbul’da doğdu.
Galatasaray Lisesi’nde okuduktan sonra Güzel Sanatlar Akademisi’nin Mimarlık Bölümü’nü bitiren (1943) Cihat Burak, İstanbul Tekel Genel Müdürlüğü’nde, Ankara Beden Terbiyesi’nde ve Ankara Teknik Üniversitesi Proje Bürosu’nda çalıştı. 1949 yılında askerlik hizmetini Erzurum’da tamamladıktan sonra, bir süre Edremit’te çalışıp, 1951 yılında Ankara Bayındırlık Bakanlığı Yapı ve İmar İşleri Proje Bürosu’na girdi.
1953’te aynı bakanlık tarafından aday gösterilerek, Birleşmiş Milletler bursuyla Paris’e gitti. 1955’te yurda dönünce bakanlıktaki mimarlık görevini sürdürdü. Fransa’da yaptığı resimlerle 1957’de İstanbul Şehir Galerisi’nde ilk kişisel sergisini düzenledi. Sonra aynı sergiyi Ankara’da açtı. 1961’de Fransız hükümetinin bursuyla “prefabrike inşa” yöntemlerini incelemek amacıyla ikinci kez Fransa’ya gönderildi. Bursu sona erince, bakanlıktaki görevinden ayrılarak Paris’te kaldı. 1962’de Claude Levin Galerisi’nde resimlerini sergiledi, bazı karma sergilere katıldı.
1964’te Utrillo adına düzenlenen yarışmada gümüş madalya kazandı. Resim çalışmalarını hızlandırarak Avrupa’da düzenlenen Çağdaş Türk Resmi sergilerine katıldı. 1965’te yurda döndü. Bir süre resim öğretmenliği yaptıktan sonra, yeniden Bayındırlık Bakanlığı’na girerek İzmit ve Bursa’da görev yaptı.
1960 yıllarının sonlarından başlayarak birçok kişisel sergi açtı. Çok sayıda karma sergiye katıldı. 1976 yılında İstanbul’da Beş Gerçekçi Türk Ressamı Sergisi’ne katıldı. 1973’te açılan 34. Devlet Sergisi’nde Eylemlerimiz adlı tablosuyla başarı ödülü, 1982’de de Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü’nü aldı. 1989’da kedi figürlerine ağırlık verdiği tablolarını ikinci Uluslararası İstanbul bienalinde sergiledi.
halk adamı
Cihat Burak’ın halk resimlerine büyük ölçüde yakınlaşan, bir bakıma kaynağını orada bulan resimleri, mizah duygusuna yatkınlığın verdiği filozofça bir eleştiri ve alay tutkusuyla, izleyiciyi kendine çeker, düşündürür. Resimlerinde çağdaş resim olayının inceliklerini, kendi ölçülerine göre kavramış çok bilir bir sanatçı gibi davranmaz, tersine bilip öğrendiklerini bir yana bırakarak, işe bir halk sanatçısının saf bakış açısıyla yaklaşmak ister. Amacı, içinde yaşamakta olduğu çelişkileri, bir halk adamının yorum ve yargı düzenleri açısından ortaya sermek, göremediğimiz ya da görüp geçtiğimiz gerçeklikleri tek tek anlatmaktır.
Ama bunu, ders verir biçimde mantıksal bir hesap içinde yapmaz. Çoğunlukla nesnelerin diliyle konuşmayı sever. Daha çok da toplum yaşamındaki çelişkilere, açmazlara eğilir. Toplumun yarattığı kof şöhretler dünyasını, bir resim yüzeyinde biçimlenebilecek eleştirel bir görüşle yansıtır. Bu noktalardan bakınca Cihat Burak’ın sanatını, entellektüel görüş düzeyinde ve Batı resminin oluşum çizgisi içinde açıklamak pek doğru olmaz. Sorunları, biçimi ve içeriği kendi sınırlarıyla bağımlı bir sanattır bu. Etkilerden ya da resmi formüllerden hareket etmez, kişisel deneylerini her şeyin üstünde tutar. Toplumun yöneltici dinamikler Cihat Burak’ın resmine temel oluşturan mizah duygusunun da başlıca kaynağıdır.
Okul ve usta-çırak ilişkilerine, kuşaklar arası etki tepki bağıntılarına bağlı olarak gelişen çağdaş Türk resminde, sanatı kendi gerçekliğinin özel bir yansıması olan Cihat Burak’ın, resim çalışmalarının yanı sıra, öyküleri de vardır. (Cardonlar, 1981)
Sanatçının Eserlerinden Örnekler
