Maurits Cornelis Escher Hayatı ve Eserleri

Maurits Cornelis Escher (1898 – 1972)

Hollandalı Ressam ve Grafik Sanatçısı Maurits Cornelis Escher 1898 yılında Hollanda’nın Leeuwarden kentinde, bir inşaat mühendisinin dördüncü ve en küçük oğlu olarak dünyaya geldi. Aile, 5 yıl sonra Escher’in gençlik yıllarının çoğunu geçirdiği Arnhem’e taşındı.

Liseyi bitirdikten sonra Haarlem’deki Mimarlık ve Dekoratif Sanatlar Okulu’na kaydoldu. Fakat daha bir hafta geçmişti ki babasına, grafik öğretmeni Samuel Jessurun de Mesquita’ya çizmelerini gösterdiğini ve öğretmeninin onu grafik sanatına yönlendirdiğini söyledi. Mimarlık yerine grafik sanatına devam edeceğini belirtti.

Okulu bitirdikten sonra, İtalya’ya bir tur gezisine çıktı. O sırada Jetta Umiker ile tanıştı ve 1924’te onunla evlendi. Çift Roma’ya yerleşti ve orada 1935’e kadar kaldılar. Bu 11 yıl boyunca, Escher İtalyan manzaralarını ve mimarisini keşfetti.

Amalfi sahilinin ve dik Abruzzi dağlarının dik yamaçları ve kümelenmiş konutları, perspektif ve mekansal yapının illüzyonlarını keşfetmek için ona ilk ilham kaynağı olmuştu. Ertesi yıl İspanya ziyareti sırasında Elhamra Sarayı’nı ilk kez ziyaret etti. Karmaşık süslemeleri ve son derece soyut tasarımları, daha sonraki çalışmalarında sanatçıya ilham kaynağı oldu.

Sonraki birkaç yıl boyunca sık sık diğer sanatçılarla birlikte İtalya, Korsika ve Sicilya’nın engebeli alanlarına gidip izlenimlerini çizip kaydetti. Bu süre zarfında baskılarını ve çizimlerini sergilemeye başladı ve bir grafik sanatçısı olarak ün kazandı. Bu konuda ailesinin büyük desteğini alıyordu. Dikkat çeken ilk çalışması Abruzzi bölgesinde küçük bir kasaba için yaptığı “Castrovalva” adlı litografisi oldu. 1930’ların başında İtalya’da faşizmin yükselişi, iki genç oğlu olan Escher’i rahatsız etmeye başlamıştı ve 1935 Temmuz’unda İsviçre’deki Chateau d’Oex’e taşındı. 1936 Mayıs’ından Haziran’a kadar, Escher ve Jetta son çalışma gezilerini İspanya sahilleri boyunca bir şileple yaptılar.

İslam Etkisi

Maurits Cornelis Escher, bu gezi sırasında Elhamra’nın ve Cordoba’daki La Mezquita camisinin ayrıntılı taslaklarını hazırladı. Tanınabilir hiçbir insan ya da hayvan formunu içermeyen ve bir merkezden dışa doğru düzenlenmiş olan bu tekrarlayan yaratıcı motifler ve İslami tasarımın karmaşık soyut kalıpları sanatçıyı, hayatının geri kalan kısmını -bir düzlemin düzenli bölünmesi- fikrini araştırma yönlendirdi. Bu noktadan itibaren, eserleri keskin bir biçimde peyzajlardan yaratılmış görüntülere ve doğanın altında yatan matematiksel ilkelere döndü.

Maurits Cornelis Escher 1936’dan sonra doğal unsurları yalnızca daha soyut araştırmalara ve konulara hizmet etmek için kullandı. Savaş Avrupa’yı tehdit ettikçe Escher vatanına daha yakın olmaya karar verdi ve 1937’de Belçika’ya taşındı. Bu sıralarda Escher artık periyodik yüzey bölünmesi ve kaplamanın sistematik olarak incelenmesine başlamıştı ve sürekli olarak yüzeyi örten bir şekil kalıbı oluşturuyordu. Ayrıca düzlem, simetri grupları üzerine bir matematiksel belge keşfetmiş ve belgenin tarif ettiği soyut kavramların çoğunu tam olarak anlamasa da prensiplerini çalışmalarına dahil etmeye başlamıştı. Onun bu dönemde yaptığı en ünlü çizimi “Gündüz ve Gece” ikilikler ve dönüşümlere olan ilgisini göstermektedir.

Yeraltındaki düz bir yüzey, kademeli olarak doğudan batıya göç eden iki kara ve beyaz kaz sürüsünün aynadan yansıyan görüntülerine dönüşür ve izleyici üç boyutlu görünen iki boyutlu bir görüntü ile karşılaşır. 1950’lerin başında Escher’in çalışmaları, bilim insanlarının ve halkın ilgisini çekmeye başlamıştı, ancak sanat eleştirmenleri tarafından büyük ölçüde görmezden gelinmişti. Eserleri hakkında makaleler yayımlandı ve çalışmaları galerilerde sergilenmeye başlandı. Sanat dünyasında oldukça tanınmaya başlayan Escher, 1951’de yayınlanan bir makalede ” çok çarpıcı bir biçimde nesnelerin matematiksel tarafının şiirsel tasvirini başaran özgün sanatçı.” olarak anılıyordu.

1954’te yaptığı iş, Amsterdam’daki uluslararası matematik konferansının bir parçası olarak büyük bir sergide sergilendi. Bu süre zarfında sonsuzluğu keşfetme yaklaşımları devam etti 1960’lı yıllarda Escher’in görsel imgeleri ve paradoksları geleneksel kabul görmüş algı yerine alternatif algı arayışında olan yeni sanat eleştirmenleri tarafından kabul gördü. Escher’in retrospektif sergisi 1968’de Lahey’de yapıldı ve Hollanda hükümeti 1970 yılında kendisi hakkında bir film hazırladı. Çalışmaları iyi satılmaya başlamış olsa da, hayatını sade bir biçimde yaşamaya devam etti. 1969 yılında son büyük eseri “Yılanlar”ı yaptı ve 1970 yılında bozulan sağlığı nedeniyle Hollanda Laren’de bulunan sanatçılar için açılan bir huzurevine geçmek zorunda kaldı ve 27 Mart 1972’de öldü.