Fausto Zonaro (1854 – 1929)
İtalyan oryantalist ressam Fausto Zonaro 1854’te Padova’da doğdu. Gençliğinde babasının yanında duvar ve bina yapımı işlerinde çalıştı. 1870 yılından itibaren Masi yakınlarındaki Lendinara’da bir teknik okulda 3 yıl resim öğrenimi gördü. Bu okulu bitirdikten sonra Verona’da L’Accademia Cignaroli ve Roma’da L’Accademia di Belle Arti’de resim eğitimi aldı.
1880 yılında Paris’e giden sanatçı 1889 yılına kadar Paris’te kendi atölyesinde çalışmış, bu süre içinde Fransız izlenimcilerinden etkilenmiştir. Venedik, Napoli ve Padova’ya yaptığı gezilerden sonra 1891 yılında eşinin isteğiyle İstanbul’a gelmiş ve kısa sürede Saray çevresinde adını duyurmuştur.
Resimlerinde İstanbul’un çeşitli köşeleri, düğün, bayram, dinî ve resmi tören gibi sosyal olaylar, savaş ve çeşitli mesleklerden insanları konu almıştır. Oryantalist bir tutumla ve izlenimci bir üslupta yaptığı İstanbul resimleri pek çok kez sergilenmiş, İstanbul’da düzenlenen Birinci ve İkinci İstanbul Salonu sergilerine ve 1907 yılında II. Abdülhamid’in tahta çıkışının otuz birinci yıldönümü nedeniyle düzenlenen sergiye katılmıştır.
Sultan II. Abdülhamid tarafından 1896 yılında Ressam-ı Hazret-i Şehriyari olan, yani saray ressamlığına getirilen sanatçı, İstanbul’da kaldığı süre içerisinde binden fazla resim yapmıştır. Osmanlı-İtalyan ilişkilerinin bozulması nedeniyle 1911 yılında İstanbul’dan ayrılmıştır.
Sanatçı, İstanbul’dan ayrıldıktan sonra İtalya’nın Sanremo kentine yerleşmiş ve İstanbul’u betimleyen resimler yapmayı sürdürmüştür. Resimleri sanatçı yaşarken büyük bir hayran kitlesi tarafından izlendi. İtalya’ya dönmesinden 10 yıl sonra, 1920’de eşinden ayrıldı ve kızıyla yaşamaya başladı. Kaleme aldığı hatıralarını 1924 yılında basılmaya hazır hale getirdi ancak kitap basılmadı, yıllarca aile arşivinde kaldı. Söz konusu kitap 2008 yılında Türkiye’de Abdülhamid’in Hükümdarlığında Yirmi Yıl / Fausto Zonaro’nun Hatıraları ve Eserleri adıyla yayımlandı. 1929 yılında 75 yaşında San Remo’da hayatını kaybetti.
Sanat Anlayışı
Fausto Zonaro, gerçekçilik (realizm) ve akademik sanat anlayışına bağlı bir ressamdı. Osmanlı’da bulunduğu süre boyunca, İstanbul’un günlük yaşamını, mimarisini ve tarihi olaylarını resmetti. Çalışmalarında saray hayatı, halkın gündelik yaşamı, İstanbul’un sokakları, Osmanlı askerleri ve padişahın törenleri önemli yer tuttu.
Zonaro’nun en önemli özelliklerinden biri, ışık ve renk kullanımıyla canlı ve etkileyici atmosferler yaratmasıdır. Özellikle İstanbul’un Boğaz kıyılarındaki gün batımları, Osmanlı saraylarının zarif dokusu ve İstanbul’un hareketli çarşılarını betimleyen eserleri, onun sanatındaki detaycılığı ve atmosferi yansıtma gücünü ortaya koyar.
Sanatçının eserlerinde Avrupa akademik sanat anlayışıyla Osmanlı İmparatorluğu’nun estetik ögeleri harmanlanmıştır. Zonaro’nun oryantalist bir ressam olarak değerlendirilmesi mümkündür, ancak onun sanatı sadece egzotik bir bakış açısıyla değil, aynı zamanda Osmanlı toplumunu gerçekçi bir biçimde yansıtmasıyla da dikkat çeker. Osmanlı askeri ve tarihi sahnelerindeki figürlerdeki detaycılık, onun klasik akademik eğitiminden gelen güçlü teknik becerisini gösterir.
Zonaro’nun sanatı, Osmanlı’nın son dönemini görsel olarak belgeleyen önemli eserler arasında kabul edilir. Onun resimleri, hem tarihi bir kayıt niteliği taşır hem de İstanbul’un sanat dünyasındaki önemli figürlerinden biri olarak hatırlanmasını sağlar. Bugün eserleri, Topkapı Sarayı, Dolmabahçe Sarayı, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi gibi koleksiyonlarda yer almaktadır.
