Halil Paşa hayatı ve eserleri (1857 - 1939)

Halil Paşa

Türk empresyonist ressam Halil Paşa 1857 yılında İstanbul’da doğdu. İlk asker ressamlarımızdan olan Halil Paşa “Mühendishane-i Berr-i Hümayun”u bitirdi. Okulu bitirir bitirmez “yaveran” sınıfına alınarak sarayda görevlendirildi. Mezun olduktan sonra askeri liselerde de resim öğretmenliği yaptı. Uzun bir süre Paris’te Jean Leon Gerome‘nin atölyesinde çalıştı. İstanbul’a dönünce önce binbaşılığa sonra da miralaylığa yükseldi.

1914 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi Ali’si müdürlüğüne yükselen sanatçı, Fransa’dan yeni dönen genç ressamları bu okula alarak, okulda yeni bir anlayışla resim yapılmasını sağladı.

Paris’te aldığı empresyonist etkilerle, 1914 kuşağı ressamlarına öncülük eden sanatçı resimlerinde ele aldığı başlıca temalar peyzaj, natürmort ve portrelerdir. Figürlü ve figürsüz deniz ve kıyı görünümleri, Boğaziçi manzaralarını doğrudan açık havada çalıştı. Erken tarihli peyzajlarında figürler akademik anlayışa daha yakındır. Renkler gün ışığıyla aydınlanmıştır. Denizin ışıltılı mavi rengi, kıyılarda portakal sarısı ve kahverengiye dönüşür. Kıyıya serpiştirilmiş figürler küçük, çarpıcı birer renk lekesi olarak vurgulanmıştır.

Empresyonist ışık ve renk çözümlemelerine özgün bir ayırım kazandıran Halil Paşa, bu yönde uğraş veren resim sanatçılarına örnek oluşturdu. Hayatının son yıllarını Mısır’da Abbas Hilmi Paşa’nın konuğu olarak resim yaparak geçirdi. Derin bir anatomi bilgisi de olan ressam, Viyana’da açılan uluslararası bir sergide “Mme, X’in Portresi” adlı eseriyle altın madalya aldı.