Abdülmecid Efendi Hayatı ve Eserleri

Abdülmecid Efendi (1868 – 1944)

Osmanlı Halifesi ve Ressam Abdülmecid Efendi Sultan Abdülaziz’in (1861-1876) ortanca oğlu olarak 1868 yılında İstanbul’da doğdu. Babasının 1876 yılında ölümünden sonra Yıldız Sarayı’ndaki Şehzadegan Mektebi’nde kardeşleriyle birlikte eğitim görmüştür.

İstanbul’da entelektüel bir yaşam sürmüş, Avrupa sanatını ve edebiyatını yakından takip etmiştir. Kurtuluş Savaşından sonra 1922 yılında saltanatın kaldırılması ve aynı yıl VI. Mehmed Vahideddin’in İstanbul’dan ayrılması üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bakanlar Kurulu tarafından halife seçilmiştir.

Cumhuriyetin ilanından sonra Meclisin 1924 yılında çıkardığı bir kanunla hilafet kaldırılmış ve bütün Osmanlı hanedan üyelerinin yurt dışına çıkarılmalarına karar verilmiştir. Abdülmecid Efendi de bu kanun gereği aynı yıl İstanbul’dan ailesiyle birlikte ayrılmıştır. Kısa bir süre İsviçre’de kaldıktan Fransa’ya giderek önce Nice’e daha sonra Paris’e yerleşmiştir.

Abdülmecid Efendi’nin aldığı resim eğitimiyle ilgili farklı bilgiler bulunmakla birlikte, Dolmabahçe Sarayının bir dairesinde Sultan Abdülaziz tarafından saray için resim yapmakla görevlendirilen Polanyalı ressam Chelebowsy’den ders aldığı bilinmektedir. Asıl resim eğitimini ise uzun yıllar bir asker ressamdan almıştır. Gençlik yıllarında Sanayi-i Nefise Mektebi’nin yağlıboya öğretmeni Valeri’den, II. Abdülhamid döneminde de saray ressamı Zonaro’dan resim dersleri almıştır.

I. Dünya savaşı yıllarında İbrahim Çallı, Hikmet Onat, Namık İsmail ve Nazmi Ziya gibi 1914 kuşağı sanatçılarından dersler aldığı ve onlarla birlikte resim yaptığı bilinmektedir. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’nin fahri üyesidir. Simgesel bir anlatıma sahip olan Abdülmecid Efendi’nin erken dönemlerinde oryantalist etkiler gözlenmektedir.