Kees van Dongen (1877 – 1968)
Hollanda asıllı Fransız Fauvist Ressam Kees van Dongen 1877’de Rotterdam’da doğdu. İlk eğitimini 1892 – 1894 yılları arasında Rotterdam Güzel Sanatlar Akademisinde aldı. 1899’da Paris’e taşındı. 1904’te sanat simsarı Ambroise Vollard Lafitte caddesindeki galerisini sanatçının kişisel sergisine tahsis etti.
Bir sene sonra Henri Matisse, André Derain, Albert Marquet, Maurice de Vlaminck, Charles Camoin ve Jean Puy ile Salon d’Automne’de sergi yaptı. Bu sanatçı grubunun parlak renkleri, sanat eleştirmeni Louis Vauxcelles tarafından Fauves (‘Vahşi Canavarlar’) olarak adlandırılmalarına neden oldu.
Pablo Picasso ile tanışmasının ardından Bateau Lavoir’deki atölye çevresine katıldı. Burada başta Endülüs’ten gelen Max Jacob, Guillaume Apollinaire ve Andre Salmon ile tanışıp bir arkadaş çevresi oluşturdu. Bu çevreye daha sonra Juan Gris ve Georges Braque de dahil oldu. 1905’te fauvizm ekolünde eserler vermeye ağırlık verdi.
1908 – 1920 arası Almanya, İspanya, Fas ve Mısır’a seyahatler yaptı. 1909’da Dresden’deki Brücke (köprü) sanatçılar grubunun üyesi oldu ve onlarla birlikte bir çok etkinliğe katıldı. 1929 yılında Fransız vatandaşlığına geçen sanatçı, 20. yüzyıl başında Fransa’nın en çok aranan portre ressamlarından biri haline gelmiş; aristokratlardan film yıldızlarına kadar birçok önemli figürü resmetmiştir. 91 yaşında Monte Carlo’da öldü.
Sanat Anlayışı
Kees van Dongen’in sanat anlayışı, özellikle Fovizm akımı çerçevesinde gelişmiş ve şekillenmiştir. Fovistlerin karakteristik özelliği olan canlı, doygun ve bazen çarpıcı renk kullanımı, onun resimlerinde güçlü bir biçimde görülür. Van Dongen’in paleti çoğu zaman natüralist olmaktan uzak, duygu ve etkileyiciliğe yönelik cesur tonlar içerir. Bu da onun çalışmalarına enerjik ve teatral bir atmosfer kazandırır.
Sanatçının en belirgin yönü, figüratif resimdeki ustalığıdır. Özellikle kadın portrelerinde sıra dışı bir duyarlılık ve stilizasyon söz konusudur. Göz alıcı gözler, ince uzun vücutlar ve stilize edilmiş giysiler, van Dongen’in kadın figürlerinde sık rastlanan özelliklerdir. Kadınları hem çekici hem de gizemli figürler olarak yansıtırken, onların modern kent yaşamı içindeki rolüne de dikkat çeker. Bu yönüyle onun eserleri, 20. yüzyıl başı Paris’inin moda, şıklık ve kadın estetiğiyle doğrudan ilişkilidir.
Kees van Dongen’in resimlerinde lüks yaşam, kabare kültürü, egzotizm ve erotizm dikkat çeken temalardır. Montmartre’daki kabareler, dansçılar, gece hayatı figürleri gibi konular onun çalışmalarında sıkça yer alır. Bu yönüyle hem Toulouse-Lautrec geleneğini devam ettirir hem de kendi döneminin Paris’ini belgeler. Van Dongen’in üslubu zamanla yumuşamış, 1920’ler ve sonrasında daha zarif ve dekoratif bir estetiğe yönelmiştir.
Teknik olarak, hızlı fırça darbeleri, kalın konturlar ve baskın renk blokları kullanması, onun modernist resim anlayışını yansıtır. Aynı zamanda çizgiye verdiği önem, onun illüstratörlük geçmişinden gelen bir iz olarak değerlendirilebilir.
