Francis Danby (1793 – 1861)
İngiliz Romantik Ressam Francis Danby 1793’te İrlanda’nın güneyinde doğan ikiz kardeşlerden biriydi. Wexford civarında toprak sahibi olan babasının 1807’de ölümüyle henüz bir öğrenciyken ailesiyle Dublin’e taşındı. Sanatçı burada Royal Dublin Society Okulu’nda çizim derslerine katıldı. Daha sonra ressam James Arthur O’Connor’un öncülüğünde yağlıboya manzara resimleri yapmaya başladı.
1813’te George Petrie ve O’Connor ile birlikte Londra’ya gitti. Çok az bir fonla yapılan bu gezi kısa sürdü ve yürüyerek dönmek zorunda kaldılar. Grup dönüşte Bristol’da bir süre duraklama yaptı. Danby burada suluboya denemeler yaptıktan sonra özenle yağlıboya manzaralar üretmeye başladı. Resimlerinin önemli olanlarını Londra’ya sergiye gönderen sanatçının eserleri kısa sürede büyük ilgi gördü.
Danby 1824’te Londra’ya taşındıktan sonra Natüralist tarzda peyzajlar yapmayı bıraktı. Claude Lorrain ve J. M. W. Turner gibi daha romantik ve şiirsel manzaralar yaptı. Ayrıca geniş İncil sahnelerini John Martin’e rakip gösterilecek kadar başarılıyla tasvir etti.
1825’te Royal Akademi’deki sergisinden sonra ARA’ya seçildi. Fakat 1829’da RA’ya seçilmediği için Akademi’yle tartıştı. Bu sırada evliliği de iyi gitmiyordu. Eşi başka bir ressamla birlikte onu terk edip Londra’dan ayrıldı. Bu skandal Danby’i 1830’da aniden Paris’e taşınmaya zorladı. Paris’te yaşarken 1831 ve 1836 yılları arasında esas olarak suluboya ve topoğrafik resimler üretti. 1838’lerin sonunda Londra’ya döndü ve açtığı özel bir sergiyle itibarını yeniden kazandı.
Francis Danby, 1840 – 1850 yılları arasında şiirsel fantastik doğa görünümlerini, modası geçmeye başlamasına rağmen resmetmeyi sürdürdü. Turner’ın resimleri kadar olmasa da kullandığı geniş renk yelpazesiyle yaptığı deniz ve manzara resimleri her zaman hayran bulmuştur.
1847’de Exmouth, Devon’a taşındı. Hemen hemen tamamı borçla geçen bir yaşam, akademik dereceler kazanma çabasının başarısızlığı, sanatçıyı hayata küstürdü ve 1861’de hayata veda etti. İki oğlu, James Francis Danby (1816-75) ve Thomas Danby (1817-86), onun yolundan gitmiş ve ressam olmuştur.
Sanat Anlayışı
1. Romantik Manzara Resmi ve Doğanın Gücü
Francis Danby, Romantik akımın en etkileyici manzara ressamlarından biri olarak kabul edilir. Tablolarında doğanın hem güzelliğini hem de korkutucu yanını yansıtan dramatik kompozisyonlar kullanmıştır. Fırtınalı gökyüzü, güçlü ışık efektleri ve doğanın insana karşı üstünlüğünü gösteren sahneler, eserlerinin en belirgin özelliklerindendir.
2. Turner Etkisi ve Işık Kullanımı
Danby’nin sanatı, J.M.W. Turner’ın güçlü ışık ve renk kullanımıyla paralellik gösterir. Turner gibi, doğayı sadece betimlemekle kalmayıp, doğanın büyüleyici ve tedirgin edici gücünü de vurgulamıştır. Ancak Turner’ın soyutlaşan fırça darbelerine kıyasla Danby, daha detaycı ve kontrollü bir üslup kullanmıştır.
3. Tarihi ve Mitolojik Temalar
Danby, yalnızca manzara resimleriyle değil, aynı zamanda tarihsel ve mitolojik temalı dramatik sahneleriyle de tanınır. Bu eserlerinde doğayı ve insan figürlerini bir arada kullanarak epik anlatılar oluşturmuştur. Örneğin “The Delivery of Israel out of Egypt” (1825) adlı eserinde, Eski Ahit’ten alınan bir sahneyi büyük bir dramatik güçle tasvir etmiştir.
4. Gotik ve Karanlık Atmosfer
Danby’nin eserlerinde zaman zaman Gotik sanatın etkileri hissedilir. Sisli, karanlık gökyüzü, tehditkâr bulutlar ve derin kontrastlar, onun resimlerine neredeyse mistik bir atmosfer kazandırır. Korku ve huşu uyandıran doğa tasvirleri, izleyiciyi resmin içine çekerek doğanın insan üzerindeki gücünü vurgular.
5. Renk Paleti ve Teknik
Danby’nin renk paleti genellikle sıcak ve dramatik tonlardan oluşur. Kırmızı, turuncu ve altın sarısı gibi renklerle oluşturduğu gün batımı ve fırtına sahneleri, tablolarına etkileyici bir ışık etkisi kazandırır. Gökyüzünde güçlü kontrastlar ve yansımalar kullanarak, manzaralarına romantik bir ihtişam ve derinlik hissi katmıştır.
Francis Danby, 19. yüzyıl İngiliz Romantik manzara resminin en güçlü temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Eserleri, doğanın görkemi ve insan üzerindeki etkisini dramatik bir şekilde yansıtmasıyla öne çıkar. Turner’ın etkilerini taşısa da, daha detaycı ve kontrollü kompozisyonlar kullanarak kendi özgün tarzını oluşturmuştur. Özellikle dramatik ışık oyunları, mistik atmosferler ve doğanın gücünü vurgulayan anlatım biçimi, onu Romantik dönemin en dikkat çekici sanatçılarından biri yapmıştır. Günümüzde eserleri, Londra’daki Tate Britain ve Ulusal Galeri gibi önemli müzelerde sergilenmektedir.
