Paul Cezanne (1839 – 1906)
Fransız Post Empresyonist Ressam Paul Cezanne 1839’da Aix en Provence’de doğdu. Sonradan banka müdürü olan bir şapkacının oğludur. Orta öğrenimini Bourbon lisesinde (1852-1858) yaptı. Orada Emile Zola ile tanışıp arkadaş oldu. Birlikte şiirler yazdılar tatillerde Aix kırlarında uzun gezintiler yaptılar. Cezanne resim dersi veren bir okula devam etti, sonra bir gün babasının yerine geçebilmek amacıyla hukuk öğrenimine başladı.
Babası Jas-de-Bouffan adı verilen bir yazlık ev aldı. Cezanne orada bir atölye kurdu. Zola 1860‘ta Parise gitti; Cezanne’de onun ardından Paris’e gitmek ve ressam olmak istediğini babasına söyledi. Babası oğlunu 1861’de Paris’e götürerek Güzel Sanatlar okulunun giriş sınavlarına hazırlanmak üzere İsviçre akademisi adlı okula yazdırdı. Fakat Paul Cezanne çok geçmeden sıla özlemi çekmeğe başladı.
Eylül’de yurduna dönerek babasının bankasında bir işe girdi. Tekrar resme başladı, babasının ve arkadaşı Cüce Achille Emperaire’nin portrelerini yaptı. 1862’de kendini bütün bütün resme vermek amacıyla Paris’e dönme kararı aldı. Babası ona küçük bir aylık bağladı. Cezanne her gün Zola ile buluşuyordu. İsviçre akademisinde Guillaumin ve Pisarro ile tanıştı. Sıkı bir sanat tutumu vardı. Koyu renkler kullanıyor, boyayı çok kalın sürüyordu. Fakat, yeni arkadaşlarının etkisi altında açık renkler kullanmağa başladı geçimsiz olması arkadaşlarını ondan uzaklaştırıyordu.
1886 sonrası
Paul Cezanne Zaman zaman umutsuzluğa kapılıyor, sık sık Aix’e çekiliyordu. 1866’da devlet sergisine ilk defa bir eserini gönderdi. Eser kabul edilmedi. Ömrünün sonuna kadar gönderdiği resimlerin hiçbiri bu sergiye kabul edilmeyecekti. Yalnız bir defa arkadaşı Guillemet, bir eserini sergiye kabul ettirdi ama bu resim de kimsenin ilgisini çekmedi. Cezanne, Hortanse Fiquet ile tanıştı ve ondan bir oğlu oldu.
1870 Savaşı patlak verdiği zaman, Cezanne, Provence’de bulunuyordu. Estaque’da annesinin evinde Hortense ile yaşıyor, manzara resimleri yapıyordu. Sanatı gelişmişti, renkleri daha canlıydı, boyayı daha ince sürüyordu. 1872’de yeniden Paris’e gitti, Louvecinnes’de Pisarro’nun yanında çalışmaya başladı (Balıkçı Köyü, Coeur Volant yolu, Şarap pazarı.) Auvers-sur-Oise’ a yerleşti, orada doktor Gachet ile tanıştı ve eserleri bakımından bir dönüm noktası olan Asılmış Adamın Evi’ni (1873) yaptı (Louvre).
İzlenimcilerin ilk sergisine Auvers’da Manzara, Modern bir Olympia v.b ile katıldı(1874). Portresini yaptığı Victor Chocquet adında bir resim sever kendisiyle ilgilendi (1876). İzlenimcilerin üçüncü sergisine tenkitçilerin ve halkın tepkisine yol açan onaltı resim yolladı. (1877). Sonra Medan’e yerleşen Zola’nın yakınında, Melun’de ve Seine kıyısında çalışmağa başladı. Cezanne, Paris bölgesinde çeşitli manzaralar ve natürmortlar yaptıktan sonra yeniden Provence’a döndü ve dünyadan elini eteğini çekti.
1884’te Horstense Fiquet ile evlendi ve Marsilyalı Monticelli ile resim yapmağa başladı. Zola’nın yayımladığı L’Oeuvre (Eser) adlı roman arkadaşlıklarına son verdi: Cezanne romanda Lantier adlı kişinin kendisi olduğu sanmıştı. Babasının ölümünden sonra (1886), Cezanne, karısıyla oğlunun Paris’te oturmak istemelerine rağmen Aix’ te kaldı. Sainte-Victorie dağından çeşitli manzaralar yaptı, yalnız sanatı için yaşıyordu.
Umutsuzluk
Tablolarında duyguların canlılığına, kompozisyon titizliği ile ritm ve düzen katmak istiyor ve tabiatın asıl yapısına, ayrıntıların ötesindeki özüne varmak istiyordu. Ambroise Vollard, 1895’te onun eserlerinden derlenmiş önemli bir sergi açtı ise de halkın anlayışsızlığını yenemedi: Cezanne’ın tablolarıyla birkaç amatör ilgilendi. Cezanne, 1899’da resimlerini Bağımsız Ressamlar sergisine verdi. Adı tanınmağa başladı.
Emile Bernard Charles Camoin gibi genç ressamlar ona akıl danışıyorlardı. Cezanne bazen Paris’e gidiyor. Fontainebleau ormanında çalışıyordu. Bir ara, Birinci Sonbahar sergisine katıldı. Önce fauvistler, sonra kübistler onu kendilerine usta olarak kabul ettiler. Sözleri ve mektupları üstüne çeşitler yorumlar yaptılar. Hayatının son dönemindeki bazı önemli eserleri: Kağıt oynayanlar (1890), Pipolu adam (1890), Gustave Geffroy (1895), Annecy gölü (1896), Yıkanan Kadınlar (1895-1905), Tezhipli İhtiyar Kadın (1900-1905). Louvre’da, Amerika, Japonya ve Avrupa’nın belli başlı müzelerinde tabloları vardır.
Sanat Anlayışı
Cézanne, Post-Empresyonizm akımının en önemli isimlerinden biridir ve modern resmin gelişiminde büyük bir rol oynamıştır. Onun sanat anlayışı şu temel unsurlara dayanır:
Doğayı Geometrik Formlarla Yorumlama: Cézanne, doğayı küre, koni ve silindir gibi temel geometrik şekillerle analiz etmeye çalışmıştır. Bu yaklaşımı, Kübizm ve modern sanatın öncüsü olarak kabul edilir.
Renk Kullanımı: Empresyonistlerden farklı olarak, ışığın anlık etkilerini değil, renklerin birbirleriyle olan ilişkisini vurgulamıştır. Ton geçişlerini dikkatle kullanarak resimlerine derinlik kazandırmıştır.
Fırça Tekniği: Kısa, üst üste gelen fırça darbeleriyle hacim etkisi yaratmıştır. Bu teknik, hem klasik resim anlayışına hem de modern sanatın gelişimine ilham kaynağı olmuştur.
Kompozisyon ve Perspektif: Geleneksel perspektif anlayışını sorgulamış, birden fazla bakış açısını tek bir resimde birleştirmiştir. Özellikle “Mont Sainte-Victoire” serisinde bu yaklaşım belirgindir.
