Şefik Bursalı Hayatı ve Eserleri

Şefik Bursalı (1903 – 1990)

Türk Empresyonist Ressam Şefik Bursalı 1903’de Bursa’da doğdu.

1930’da Güzel Sanatlar Akademisi’nden mezun oldu ve devlet sınavını kazanarak Paris’e eğitime gönderildi. Döndükten sonra Bursa ve Konya liselerinde resim öğretmenliği yapan sanatçı bu dönemde ilk nitelikli eserlerini çalışma fırsatı buldu. Daha sonra Akademi öğretim üyeliğine seçildi ve pek çok öğrencinin yetişmesine vesile oldu.

1936’da Moskova, Kiev ve Leningrad’da düzenlenen çağdaş Türk resmi sergilerine, 1937’de Balkan ülkelerindeki aynı kapsamlı sergilere katıldı. Çoşkunluk, heyecan ama bir o kadar da olgunluk ve uyum sahibi bir fırçaya sahip olan sanatçının sıcak ve nüans dolu renklerle oluşturduğu tablolar plastik yapıları açısından tam bir bütünlük sergilemektedir.

Figür ve Nü çalışmalarının yanısıra yurt köşelerimizi konu alan tabloları olgunluk ve yerel renklerin kaynaşımına seçkin birer örnek oluşturmaktadır.

Türk resminin önemli isimlerinden biri olan sanatçının başta Devlet Resim ve Heykel Müzesi ve Milli Kütüphane olamak üzere pek çok resmi ve özel koleksiyonlarda eserleri bulunmaktadır.

Sanat Anlayışı

1910 kuşağının yarı empresyonist, yarı akademik eğilimine yakındır. Ancak, yurt resimleri çığırı diye adlandırılabilecek yöresel manzara geleneğinin tipik örnekleri arasında sayılmaktadır. Bursa ve Konya dönemi eserlerinde yurt doğasını içten ve katıksız bir anlatımla verebilme çabası açıkça görülmektedir. Manzara resimlerinin yanı sıra, özellikle portrelerinde ve çıplak konulu figürlerinde, desenle rengi, çizgisel yapı ile boya tadını birleştirme çabasından kaynaklanan klasik bir yorum biçimi egemendir.

Şefik Bursalı’nın sanatı, 1910 kuşağının yarı empresyonist, yarı akademik eğilimine yakın olmakla birlikte, yurt resimleri çığırı diye adlandırılabilecek yöresel manzara geleneğinin tipik örnekleri arasında, öncü bir nitelik taşır. Bursa ve Konya dönemi manzaralarında, yurt doğasını içten ve katkısız bir anlatımla verebilme çabası açıklıkla görülür. Manzara resimlerinin yanı sıra, özellikle portrelerinde ve çıplak konulu figürlerinde, desenle rengi, çizgisel yapı ile boya tadını birleştirme çabasından kaynaklanan “klasik” bir yorum bilinci egemendir. Empresyonist palete yakınlık, onda, bir okul disiplini, şaşmaz bir kuralcılık olarak kendini göstermez. Taze yeşiller, sarı ve kahverengi nüanslar içinde, doğayı, görüntü değerlerine bağlı kalarak, ama kuru bir akademizme sapmaksızın yansıtma kaygısı, Şefik Bursalı’m sanatına, özgün bir boyut kazandırmıştır.

Bu özelliğin Akademi’deki öğrenimi sırasında edinmiş olduğu bilgi ve deney birikimiyle bağlantısı, özellikle sonraki yıllarda, doğrudan doğruya yurt doğasıyla baş başa kalmanın verdiği kişisel tercihleri engellememiştir. Gölge ve yarı gölgeler, açıklı koyulu tonlar, yer yer hacimsel anlatıma kayan ayrıntılar arasında, figür etkinliğini gözden kaçırmayan ince bir seziş gücü, söz konusu tercihlerle birlikte izleyiciyi kavrar, yöre kaynakta bir doğa sevgisi uyandırır. Şefik Bursalı, bu çizgisini, küçük dönem ayrımları dışında, sürekli ve kalıcı kılmayı başarmış, gerçek sanatın doğayla bütünleşen bir sanatçı duyarlığında gelişebileceğine ilişkin görüşünü, her zaman ön planda tutmuştur.