Sophie Taeuber Arp (1889 – 1943)
İsviçreli Dadaist Ressam ve İç Mimar Sophie Taeuber Arp 1889’da Davos’ta doğdu. Babasının veremden ölmesi üzerine annesi ve kardeşi ile birlikte Trogen’e taşındılar. 1906’dan 1910’a kadar St. Gallen’deki Dekoratif Sanatlar Okulunda tekstil bölümünde okudu. Daha sonra 1910 – 1914 arasında Münih’teki Debschitz Okulunda sanat eğitimi aldı. 1916’dan itibaren Zürich Sanat Okulunda tekstil okumaya devam etti.
Sanatçı, Birinci Dünya Savaşı döneminde tarafsız kalan İsviçre’de Sanatçılar Birliğinin üyesi oldu ve 1932 yılına kadar üyeliği devam etti. Galeri Tanner’de yapılan bir sergide Jean Hans Arp ile tanıştı. İkisi de geleneksel sanat formlarını esnetmeye meyilli oldukları için birlikte çalışmaya başladılar. Jean Hans Arp, Sophie’nin dadaistler ekibine katılmasını sağladı. 1922’de Hans (Jean) Arp ile evlenen sanatçı, tekstil malzemeleri de dahil olmak üzere yeni form ve biçim anlayışını sürdürerek eserler üretmeye devam etti.
Daha sonra Paris’te Yapısalcı (Plastic) isminde bir grup kurdu. Arkadaş grubu, sanatçı Sonia Delaunay, Robert Delaunay, Wassily Kandinsky, Joan Miró ve Marcel Duchamp’ı içeriyordu. Ayrıca 1937’den 1943’e kadar İsviçreli ressamlar birliği olan Allianz’ın bir üyesiydi. 1940’da Taeuber-Arp ve Arp, Nazi işgalinden önce Paris’ten kaçtılar ve Sonia Delaunay, Alberto Magnelli ve diğer sanatçılar ile bir sanat kolonisi olan Vichy Fransa’da Grasse’ye taşındılar.
1942’nin sonunda İsviçre’ye kaçmak zorunda kaldılar. 1943 yılının başlarında, Taeuber-Arp, Max Bill’in evindeki hatalı çalışan bir ocak nedeniyle kazara karbon monoksit zehirlenmesinden öldü.
Sanat Anlayışı
Sophie Taeuber-Arp’ın sanatı, geometrik soyutlama, simetri ve hareket unsurlarını içeren yenilikçi bir tarzı benimsemiştir. Onun sanat anlayışının öne çıkan yönleri şunlardır:
Dada Hareketi ve Rastlantısallık: Zürih Dada’nın önemli üyelerinden biri olarak, rastlantısal kompozisyonlar ve oyunbaz formlar üretti.
Geometrik Soyutlama: Özellikle renkli, keskin hatlı ve soyut desenler içeren tablolarıyla tanındı. Mondrian’ın Neoplastisizm anlayışıyla benzerlik gösteren, ancak daha yumuşak ve hareketli formlara sahip eserler üretti.
Tasarım ve El Sanatları: Tekstil sanatı, mobilya ve kukla tasarımı gibi alanlarda da üretken olan sanatçı, sanat ve zanaat arasındaki sınırları kaldırmaya çalıştı.
Dans ve Performans: Modern dans ile ilgilendi ve Marionette tiyatrosu için kuklalar tasarladı.
Sophie Taeuber-Arp, sanat tarihinde kadın avangard sanatçılar arasında öncü bir figür olarak kabul edilir. Sanatın birçok dalında yenilikçi eserler üretmiş ve modern sanatın gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Günümüzde eserleri MoMA (New York), Tate Modern (Londra) ve Centre Pompidou (Paris) gibi müzelerde sergilenmektedir.
