Anna Atkins (1799 – 1871)
İngiliz Botanikçi ve Fotoğrafçı Anna Atkins 1799’da Tonbridge’de doğdu. Botaniğe duyduğu derin ilgi nedeniyle zengin bir bitki koleksiyonu oluşturdu. Bunları muhtemelen daha sonra fotogramlarında kullandı. 1839’da Londra Botanik Topluluğu’na seçildi. Fotoğraf üzerinde çalışmaya başladı.
Fotoğraf ile ilgili tekniklerden ikisini doğrudan Talbot’tan öğrendi: “fotojenik çizim” tekniği (bir nesnenin ışığa duyarlı kağıda güneş imgesine maruz bırakıldığı yerde yerleştirilmesi) ve kalotipler. 1839’da Louis Daguerre’in dagerreyotipi icat etmesiyle birlikte fotoğrafçılık büyük bir gelişim gösterdi. Ancak Anna Atkins, siyanotipi tekniğini kullanarak botanik illüstrasyonlar hazırlayan ilk kişilerden biri oldu. Bu süreçte, arkadaşı ve fotoğrafın öncülerinden biri olan John Herschel’den teknik destek aldı.
Bazı kaynaklar Atkins’in ilk kadın fotoğrafçı olduğunu iddia etmektedir. Diğer kaynaklar ise, William Fox Talbot’un karısı Constance Talbot’u ilk kadın fotoğrafçı olarak adlandırmaktadırlar. Anna Atkins’in kamera tabanlı fotoğrafları ya da Constance Talbot’un çektiği herhangi bir fotoğraf elde olmadığı için bir karara varılamamaktadır.
1850’de kız kardeşi gibi sevdiği Anne Dixon ile cyanotype fotogramlarından oluşan üç albüm yayınladı. Atkins, çalışmalarında kullandığı yosun, eğrelti otu ve diğer bitkilerden oluşan koleksiyonunu 1865’de British Museum’a bağışladı.1871’de Halstead Place’de 72 yaşında felç ve romatizma rahatsızlığı nedeniyle öldü.
Sanat ve Fotoğraf Anlayışı
Anna Atkins, fotoğrafı bir bilim aracı olarak kullansa da, eserleri sanatsal bir estetiğe de sahipti.
Siyanotipi Tekniği: Işık hassasiyetine sahip demir bileşikleri kullanarak mavi tonlarda fotoğraflar üretmiştir.
Botanik Fotoğrafları: Çoğunlukla deniz yosunları, eğrelti otları ve diğer bitkileri fotoğraflamış, bunları titizlikle belgelemiştir.
Belgesel ve Estetik Yaklaşım: Eserleri hem bilimsel kayıtlar hem de sanatsal imgeler olarak değerlendirilir.
Fotoğrafın Sanat ve Bilimle Buluşması: Fotoğrafın henüz yeni geliştiği bir dönemde, sanat ve bilimi bir araya getiren öncü isimlerden biri olmuştur.
Anna Atkins, modern fotoğrafçılığın ve bilimsel görselleştirmenin öncülerinden biri olarak kabul edilir. Onun çalışmaları, hem sanat hem de bilim dünyasında büyük etki bırakmıştır. Bugün, eserleri British Library ve New York Public Library gibi önemli koleksiyonlarda yer almaktadır.
