Francisco De Zurbaran (1598 – 1664)
İspanyol Barok dönem ressamı Francisco De Zurbaran 1598 yılında Extremadura Fuente de Cantos’ta doğdu. Çocukluk döneminde odun kömürü ile çizimler yapması dikkat çekti. 1614’te babası onu üç yıl boyunca az tanınan bir sanatçı olan Pedro Díaz de Villanueva’nın yanında, çıraklık yapması için Sevilla’ya gönderdi.
1626’da Seville’deki Dominik manastırı San Pablo el Real ile sekiz ay içinde 21 resim yapmak üzere sözleşme imzaladı. Resimlerin on dördü Saint Dominic’in hayatını betimlemiştir; diğerleri ise Saint Bonaventura, Saint Thomas Aquinas, Saint Dominic ve dört Kilise Doktorunu temsil ediyordu.
1629’da Sevilla’nın ileri gelenleri, Zurbarán’ı şehirde kalıcı olarak yerleşmeye davet ettiler çünkü resimleri Seville’in itibarını arttırmış ve şehre ün kazandırmıştı. Daveti kabul etti ve eşi Beatriz de Morales ve sekiz asistanıyla birlikte Sevilla’ya taşındı. 1630’larda Philip IV’e ressam olarak atandı. 1640’tan sonra, sade ve sert kenarlı tarzı nedeniyle sanatçının ünü azaldı.
Zurbarán’ın Caravaggio’nun resimlerini görme imkanı olup olmadığı bilinmemektedir, ancak çalışmalarında benzer şekilde gerçekçi bir üslup ve teknik kullanmıştır. Bazı sanat tarihçileri karakteristik olarak güçlü kompozisyonları üzerinde en büyük etkiye ressam Juan Sánchez Cotán’ın sahip olduğunu düşünmektedirler.
Figürlerini çoğunlukla münzevi dini şahsiyetlerden seçti. Tarzı Caravaggio’nunkinden daha rezerve edilmiş ve süslenmiştir; renk tonu genellikle mavimsidir. Olağanüstü efektler, büyük ölçüde hafif ve gölgeli, kesin şekilde tamamlanmış ön planlarla elde edilir. Arka planlar genellikle özelliksiz ve karanlıktır.
Sanat Anlayışı
Francisco de Zurbarán, Barok dönemin en büyük dinî ressamlarından biri olarak kabul edilir. Eserlerinde mistik bir atmosfer, dramatik ışık kullanımı ve güçlü figüratif kompozisyonlar dikkat çeker. O, İspanyol resminde Caravaggio’nun etkilerini en iyi yansıtan sanatçılardan biridir. Caravaggio’nun kullandığı tenebrism (aşırı ışık-gölge kontrastı) tekniğini benimseyerek figürlerini dramatik bir ışık içinde betimlemiştir.
Zurbarán’ın resimlerindeki figürler sade, güçlü ve gerçekçi bir şekilde işlenmiştir. Sanatçının tercih ettiği sert ışık-gölge kontrastları, resimlerine heykelsi bir görünüm kazandırır. Özellikle azizlerin ve keşişlerin portrelerinde yüzey detaylarına, kumaş dokularına ve mimiklere verdiği önem, onun gerçekçiliğini vurgular.
Dini resimlerinde sadelik ve derin ruhani atmosfer ön plandadır. Figürleri genellikle yalnız, dingin ve meditasyon halindedir. Resimlerindeki kompozisyonlar fazla süslemeden uzak, durağan ama güçlü bir anlatı sunar. “Azize Seraphiam”, “Aziz Hugo Kartuşlulara Ziyaret Ediyor” ve “Aziz Fransua’nın Vecdi” gibi eserleri, onun mistik ve derinlikli sanatsal anlayışını gösterir.
Ayrıca Zurbarán, natürmort resimleriyle de dikkat çeker. Onun natürmortları sade nesneleri bile kutsal bir atmosfer içinde sunar. “Çanak ve Sürahi ile Natürmort” gibi eserlerinde, ışık kullanımı ve nesnelerin yerleştirilmesi, sıradan objeleri bile büyüleyici bir görünüme kavuşturur.
Zurbarán’ın sanatı, İspanyol Barok resminin ruhani ve dramatik yönünü en iyi yansıtan örneklerden biri olarak kabul edilir. Bugün eserleri, Prado Müzesi, Louvre, National Gallery ve Metropolitan Museum of Art gibi dünyanın önde gelen müzelerinde sergilenmektedir.
