Alexandre Gabriel Decamps (1803 – 1860)
Fransız oryantalist ressam Alexandre Gabriel Decamps 1803’te Paris’te doğdu. Gençliğinde doğu ülkelerine seyahat etti. Bu seyahatlerindeki sahneleri eleştirmenleri şaşırtacak kadar cesaret ve sadakatle resimledi. Doğu’da bir yıldan biraz fazla zaman harcadı. Uzun kariyeri boyunca oraya asla geri dönmemiş olmasına rağmen, resimlerinde büyük bir etkisi oldu ve onu Delacroix kadar ünlü yaptı.
1828 Şubat’ında İzmir’e geldi ve doğaçlama bir stüdyo kurdu. Burada kalem veya suluboya eskizlerin alışılmış yardımı olmadan, gün boyunca gözlemlediği izlenimlerini yaptı. 1829’da Paris’e döndüğünde, Decamps bir litograf albümü yayınladı. 1831 Salon Sergisi’ne yedi tablo ile katıldı ve ön plana çıktı.
Resimlerinin birçoğu Türk askerlerine aittir. Bazı eserleri okuyan veya oyun oynayan küçük çocukların canlı sahneleriyken, diğerleri sıkışık dükkanlardaki tüccarları ve kasapları betimler. Önceleri, koyu kahverengi veya siyah gölgelerden Rembrandt tarzında oluşturduğu parlak ışık olan, ayırt edici özelliği olacak ağır impasto tekniğini geliştirdi. Konu ve teknik değil madde ve teknik ilk sırada yer aldı. Bu nedenle Decamps ondokuzuncu yüzyılın resminin gelişimi için gerçek bir öneme sahiptir, zira boyanın dokusunun Diaz de la Pena’ya tanıtılması ve Monticelli, Cezanne ve Van Gogh‘a iletilmesi onunla olmuştur.
Son derece zengin bir İngiliz münzevi olan Sir Richard Wallace (şimdi Londra’daki Wallace Koleksiyonu) servetini büyük bir sanat koleksiyonunu toplamak için harcadı ve Decamp’ın resimlerine muazzam fiyatlar ödendi.
1855 Evrensel Sergisinde, farklı temalara adanmış eserleriyle altmış veya daha fazla eseri ile bir başka önemli başarı elde etti. Kısa bir süre sonra sağlığı bozuldu ve Fontainebleau ormanına çekilerek son yıllarını önceki kompozisyonlarını tekrarlayarak geçirdi. Bu geç dönem eserlerin çoğu 1871’deki Paris Kuşatması sırasında tahrip edildi ve kayboldu.
Sanat Anlayışı
Alexandre-Gabriel Decamps’in sanat anlayışı, romantik ifade gücü ile gerçekçi gözlemi birleştiren, aynı zamanda oryantalizmi Batı sanatına kazandıran öncü bir yaklaşımı temsil eder. Özellikle Osmanlı topraklarında yaptığı gözlemler sonucunda geliştirdiği tarz, Fransa’da egzotik Doğu imgesini besleyen görsel temsillerin başında gelir.
Decamps’in resimlerinde Doğu, idealize edilmiş bir masal diyarı değil; canlı, karakter dolu ve dramatik bir yaşam alanıdır. Figürlerin yüz ifadeleri, mimik ve hareket detayları oldukça doğaldır. Mekânlar çoğu zaman taşlı yollar, çarşılar, camiler, kırsal manzaralar ya da iç mekânlar şeklinde işlenir. Bu ortamlarda Doğu halkının gündelik yaşamına, çocuklara, askerî birliklere veya dini törenlere yer verir.
Sanatçının ışık kullanımı dramatik ve güçlüdür. Gölge-ışık kontrastıyla derinlik ve gizem yaratır. Bu anlamda Caravaggio etkisi açıkça hissedilir. Renk paleti genellikle sıcak tonlardan oluşur; toprak, kızıl, altın sarısı ve okra tonlarıyla Doğu atmosferine uygun bir bütünlük oluşturur. Aynı zamanda mimari detaylara olan ilgisi sayesinde resimlerinde belgesel nitelik taşıyan unsurlar da sıkça yer alır.
Decamps, oryantalist resmin hem betimleyici hem de eleştirel boyutunu bir arada kullanmayı başarmıştır. Sadece estetik bir egzotizm sunmakla kalmaz, aynı zamanda Doğu toplumlarına dair insani bir bakış da geliştirir. Onun oryantalizmi, zaman zaman bir sahne düzenlemesini andırsa da, betimlediği figürlerin davranışları, jestleri ve etkileşimleri sahici bir gözlemden beslenir.
Ayrıca bazı eserlerinde mizahi bir üslup da görülür. Özellikle hayvan figürlü çalışmaları —örneğin maymunlar aracılığıyla Fransız akademisini hicvettiği eserler— bu yönünü ortaya koyar. Bu anlamda Decamps, sadece bir gözlemci değil, aynı zamanda toplumsal eleştiri yapabilen bir sanatçıdır.
SANATÇININ ESERLERİNİ GÖREBİLECEĞİNİZ GALERİ SAYFASI
