Avni Arbaş (1919 – 2003)
Türk ressam Avni Arbaş 1919’da İstanbul’da doğdu. İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde Leopold Levy’nin öğrencisi (1940-1947) olan Avni Arbaş, 1947’de bir burs kazanarak Paris’e gitti. 1950 yıllarında Fransa’nın çeşitli kentlerinde ilk kişisel sergilerini açtı. Torino, New York ve Belçika’ da bazı karma sergilere katıldı.
1950’ye doğru Avrupa’ ya giden ve orada yerleşerek çevre yapmaya çalışan Türk ressamları kuşağının önde gelenleri arasında yer alır. Günümüzde İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde bulunan Paris dönemine ilişkin bir tablosu ile 1977’de Türkiye’ye döndükten sonra ilk kez Ankara’da sergilediği daha yeni resimleri arasında, eğilim ve duyarlık açısından önemli bir fark yoktur.
Güncel akımların dışında kalmak, kişisel beğeniyi elden bırakmamak ve gözlenen gerçekliklerden hareket etmek, Avni Arbaş’ın 1940’lardan bu yana kesintisiz sürdürdüğü resim sanatının temel özellikleridir. Yabancı ülkelerde kendi kişiliğini kurma ve geliştirme yolundaki deney ve araştırmaları, söz konusu özelliklerin iyice belirginleşmesini sağlamıştır. Yaptığı her yeni resimle bir öncekini aşarak, günümüzdeki noktaya ulaşmıştır.
Avni Arbaş, doğadan esinlenerek yaptığı resimlerinde, özellikle de Türkiye izlenimlerini yansıttığı 1970 yıllarındaki yapıtlarında, leke değerlerine bağlı kalmış ve tablolarını görüntünün anımsatıcı özellikleri dışındaki ayrıntılardan arındırmayı ilke edinmiştir. Bunda, kuşkusuz anlatımcılığın da büyük etkisi olmuştur ama, Avni Arbaş’ın anlatımcılığı kuralcı olmaktan çok, yumuşak, yeterince duygulu bir anlatımcılıktır. Dolayısı ile nesneleri bir sanatçı içtenliğiyle kucaklamasını sağlar.
Konunun ilk etkisini dağıtmayan, figürü doğal yapısından uzaklaştırmayan Avni Arbaş’ın resimlerinde görüntü, hem doğanın belirleyici niteliklerini korur, hem de özgür bir soyutlamaya olanak verir. Deniz yaşamı, tekneler, balıkçılar bu resimlerde insan ve doğa kaynaşmasının özgün motifleri olarak belirir.
Sanatçının eserlerinden örnekler
