Oryantalizm
Oryantalizm, Orta Doğu, Güney Asya ve Doğu Asya kültürleri hakkındaki imgelem veya tasvir çalışmaları için sanat tarihçileri, edebi ve bilim adamları tarafından kullanılan bir terimdir.
Bu tasvirler genellikle Batıdaki yazarlar, tasarımcılar ve sanatçılar tarafından yapılır. Özellikle, Ortadoğuyu betimleyen oryantalist resim, 19. yüzyıl akademik sanatlarının birçok uzmanlık alanından biriydi.
Batı ülkelerinin edebiyatı da Doğu temasına benzer bir ilgi duyuyordu. Edward Said’in Oryantalizm’inin 1978’de yayımlanmasından bu yana, pek çok akademik söylem “Oryantalizm” terimini Ortadoğu, Asya ve Kuzey Afrika toplumlarına yönelik Batılı bir tutumu ifade etmek için kullanmaya başlamıştır.
Said’in analizinde, Batı, bu toplumları durağan ve gelişmemiş olarak özümser, böylece çalışılabilecek, tasvir edilebilecek ve yeniden üretilebilecek bir Doğu kültürünün görüşünü üretir. Said, bu haliyle Batı toplumunun kendisini rasyonel, esnek ve üstün gördüğü fikrini ima eder.
Ortaçağ, Rönesans ve Barok sanatı örneklerinde Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya Müslüman grupları hakkında tasvirlere rastlanmaktadır. Erken Hollanda resmindeki İncil sahnelerinde, özellikle Romalılar gibi ikincil figürlerde, Yakın Doğu’nun kıyafetlerini yansıtan egzotik kostümler göze çarpar.
Doğuştaki üç gizem temaları bu konulardaki odaklanışıyla özel bir öneme sahiptir. Ancak, genel olarak, Orta Doğu yaşamının detaylarını işleyen bu çalışmaları (Bellini’nin bazı eserleri dışında) 19. yüzyılın Oryantalizmine dahil etmek pek mümkün değildir. Venedik rönesansı da, resim ve baskılarda Osmanlı İmparatorluğu tasvirlerine özel bir ilgi duymuştur.
Konstantinopolis’e seyahat eden ve Sultan’ı resmeden Gentile Bellini ve Vittore Carpaccio bu alandaki önde gelen ressamlardı. Çalışmaları da oldukça doğru gözlemlere dayanmaktaydı örneğin erkekler genelde beyaz giyinmişlerdi. Yine, Rönesans resminde çalışılan halılar hem Oryantalist ilgiden kaynaklanıyor, hem de daha çok, bu pahalı nesnelerin dönem içindeki prestijini yansıtmaktaydı.
Jean-Étienne Liotard (1702–1789), İstanbul’u ziyaret etti ve Türkiye gözlemleri ile ilgili çok sayıda pastel üretti. Aynı zamanda Avrupa’ya geri döndüğünde çoğu zaman Türk kıyafetleri giymeye devam etti. İskoç 18. yüzyıl ressamı Gavin Hamilton, Ortadoğu yaşamı içinde yerel kostüm giyen Avrupalıları işleyerek, yumuşak geçişli bir çözüm üretti. Yunanlılar’ın bağımsızlık mücadelesi, 1830 yılında Fransızlar tarafından Cezayir’in alınması ve Delacroix’nın 1832 yılında Fas’a olan ünlü yolculuğu, yüzlerce sanatçı için geniş kapılar açmasına yardımcı oldu.
