Hans (Jean) Arp (1886 – 1966)
Fransız Dadaist, Sürrealist Ressam Jean Arp 1886’da Elsass’da doğdu. Almanya’da doğan ama kısa sürede Fransızcayı öğrenen sanatçı gençlik yıllarında Alman ve Fransız romantik şiiri ile ilgilendi.
1904’ten 1908’e kadar Weimar Sanat Okulu ve Paris’te Julien Akademisinde okudu. 1911’de Matisse ve Picasso’nun tablolarının da yer aldığı bir sergiye katıldı. Modern Birliğinin kurucusu oldu ve Wassily Kandinsky ile tanıştı. İlk soyut çalışmalarını 1915’te Zürih’te sergiledi ve aynı yıl Sophie Taeuber ile evlendi. Hugo Ball, Emmy Hennings ve Marcel Janco ile tanışmasının ardından, birlikte 1916’da Zürih’te Dadaizm ekolünü kurdular.
1917’de heykelciliğe yöneldi. 1925’te Meudon’a yerleştikten sonra, kesilip üst üste konmuş çok renkli ye da tek renkli ağaç ya da karton panolardan oluşan ilk “kabartmalar”ını yaptı. 1930 yılında alçı ve mermerden heykeller yapmaya başlayan sanatçı fransızca yazdığı ilk şiir kitaplarını da yayımladı. Aynı yıl yakın arkadaşı Theo van Doesburg ile Art Concret (Somut Sanat) adlı bir dergi çıkarmaya başladı.
O dönemde non-figüratif resim yapan bazı sanatçılar, yapıtlarının soyut termi ile nitelendirilmesine karşı çıkmaktaydılar. Özellikle Arp, heykellerinde soyut hiç bir yan bulunmadığını, bu çalışmaların gerçeğin bir kopyası değil, gerçeğin bir parçası olduğunu ileri sürüyordu.
1940’larda Jean Arp’ın çalışmaları Naziler tarafından dejenere sanat olarak suçlandı. Eşi le Fransa’nın işgal edilmemiş olan Grasse bölgesine göç eden sanatçı burada monografisi üzerinde çalıştı. 1966’da Basel’de öldü.
Sanat Anlayışı
Hans Arp, rastlantısallık, doğallık ve organik formlar üzerine yoğunlaşan bir sanat anlayışı benimsedi. Çalışmalarında rastgelelik ve doğanın tesadüfi düzenine büyük önem veriyordu.
Dada Hareketi ve Rastgelelik: Arp, sanatın bilinçdışı süreçlerle şekillenmesi gerektiğine inanıyordu. “Rastlantısal kolajlar” tekniğini geliştirdi ve kağıt parçalarını rastgele bir yüzeye bırakıp, onların düştükleri şekilde yapıştırarak eserler yarattı.
Soyut ve Organik Biçimler: Arp’ın heykelleri ve resimleri genellikle dalgalı, akıcı, doğadan ilham alan organik formlardan oluşur.
Sürrealizm ve Biomorfik Sanat: Arp, Sürrealizm‘in etkisiyle, doğanın formlarını soyut bir dille yorumladı ve “biomorfik” (canlı organizmalara benzeyen) şekiller yarattı.
Heykel Sanatı: 1930’lardan itibaren üç boyutlu eserler üretmeye başladı. Heykellerinde pürüzsüz, yuvarlak ve soyut formlar ön plandaydı.
Hans Arp, modern sanatın en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilir. Dadaizm, Sürrealizm ve Soyut Sanat‘ın evriminde kilit bir rol oynadı. Heykelleri ve kolajları, modern sanatın temel taşlarından biri olarak görülür. Bugün eserleri dünyanın birçok önemli müzesinde sergilenmektedir.
