Empresyonizm
Empresyonizm, resimde, 19. yüzyılda Fransa’da doğmuş bir sanat akımıdır. ‘Impression’ (izgi) kelimesinden gelir. Türkçe karşılığı olarak İzlenimcilik olarak tanımlanmıştır. Ünlü Fransız ressamı Claude Monet güneşin deniz üzerindeki izgisini gösteren bir tabloya impression adını vermişti. Bu tablo 1874 yılı Mayıs’ında Paris’te bir sergide teşhir edilirken tabloyu gören bir Fransız gazetecisi bu kelimeyi umumi bir deyim haline getirdi. Daha sonra, yenilik taraftarı ressamların eserleri “empresyonist” deyimiyle anılmaya başlandı.
Akım, radikallerin ve erken İzlenimcilerin, akademik resmin kurallarını ihlal etmesiyle başlar. Bu sanatçılar, resimlerini, Eugène Delacroix ve J. M. W. Turner gibi ressamların örneğini izleyerek, çizgiler ve konturlardan önce gelen serbestçe fırçalanmış renklerden oluşturdular. Ayrıca modern hayatın gerçekçi sahnelerini çizdiler ve genellikle açık havada çalıştılar. Önceleri, natürmortlar ve portreler ile manzaralar genellikle bir stüdyoda boyanırdı. İzlenimciler, güneş ışığının anlık ve geçici etkilerini açık havada çalışarak yakalayabileceklerini buldular. Ayrıntılar yerine genel görsel efektleri resmettiler ve yoğun bir renk titreşimi efekti elde etmek için karışık ve saf karışmamış rengin kısa “kırık” fırça darbelerini kullandılar.
İzlenimciler üsluba özgü yeni teknikler geliştirdiler. Taraftarlarının farklı bir görme biçimi olduğunu iddia ettikleri şeyi kapsayan, dolaysızlık ve hareket sanatı, samimi pozlar ve kompozisyonlar, parlak ve çeşitli renk kullanımıyla ifade edilen ışık oyunları üzerine yoğunlaştılar. Empresyonizm öncüleri arasında Edouard Manet, Edgar Degas, Claude Monet, Pisarro, Sisley, Paul Cezanne, Guillaume ve Berthe Morisot başta gelir.
Empresyonizm Akımının Gelişimi
İlk başta akıma karşı çıkan sanat dünyası, sanat eleştirmenleri ve sanat kurumları yeni stili onaylamasa bile, yavaş yavaş İzlenimcilerin taze ve orijinal bir vizyon yakaladığına inanmaya başladı. Empresyonizm, konunun ayrıntılarını betimlemek yerine konuyu gören gözdeki hissi yeniden yaratarak ve bir teknik ve formlar kargaşası yaratarak, Neo-Empresyonizm, Post-Empresyonizm, Fovizm ve kübizm de dahil olmak üzere çeşitli resim stillerinin öncüsüdür.
İzlenimciliğin gelişimi, kısmen, sanatçının gerçekliği yeniden üretme becerisini değersizleştiren fotoğrafın sunduğu zorluğa sanatçıların bir tepkisi olarak düşünülebilir. Hem portre hem de manzara resimleri, fotoğrafçılık “çok daha verimli ve güvenilir bir şekilde gerçeğe yakın görüntüler ürettiği” için biraz eksik ve gerçeklikten yoksun olarak kabul edildi.
Empresyonizmde ressamın konuya önem vermeden çalışması gerekiyordu. Bu devir ressamlarının eserlerinde her ne kadar belli bir konu aranmasa da, empresyonist ressamların büyük şehir manzarası, kırda, deniz kıyısında yemek gibi konulara önem verdikleri görülür. Yenilik meraklısı bu ressamlar, kırlarda, açık havada resim yapma geleneğini geliştirmişlerdir.
Klasik devir ressamlarının kullandıkları renkleri de bir kenara atmışlar, tabiatın parlak renklerine önem vermişlerdir. Bu ressamların yaptıkları manzara resimleri gerçek manzaraya pek benzemiyorsa da kullandıkları renkler tabiatın kendinden alınmaydı. Empresyonist ressamların gayesi doğrudan doğruya göze hitap etmek değildi. Onlar bilinç altında birtakım izgiler uyandırmak istiyorlardı. Serbest fırça vuruşlarıyla elde edilen şekiller, gözden çok , ruha hitap ediyordu.
1870 yıllarında yaygın bir hale gelen empresyonizm 1880’den sonra eski önemini kaybetmeye başladı. Empresyonist ressamların her biri artık kendi kendine bir yol tutturmuş gidiyordu. 1886’da empresyonistler 8. sergilerini açtılar, ondan sonra empresyonizm devresi kapandı.
Empresyonizmi benimseyen ressamlar arasında Van Gogh, Georges Seurat, Paul Gauguin, Camille Corot, Edgar Degas, Pierre Bonnard, John Joseph Enneking, Charles Ebert, Lovis Corinth, William Merritt Chase, Paul Cezanne, Mary Cassatt, Emil Carlsen, Gustave Caillebotte, Georg Hendrik Breitner, Carlo Brancaccio, Eugen Boudin, Jean Beraud, James Carroll Beckwith, Camille Pissarro, Frederic Bazille, Henri de Touluse Loutrec, Harriet Backer, Alfred Sisley başta gelir.
